دکتر علی بنیادی نائینی عضو هیات علمی گروه مدیریت و مهندسی کسب و کار دانشکده مهندسی پیشرفت در دانشگاه علم و صنعت است که کتابی با عنوان «درآمدی بر توسعه دیپلماسی علم و فناوری» را در دست چاپ دارد.
وب سایت دیپلماسی علم و فناوری با ایشان مصاحبه ای درمورد دیپلماسی علم و فناوری و چالش ها و مشکلات آن داشته ایم که در ادامه می آید:
دکتر ابراهیم سوزنچی کاشانی
الان تقریبا هر دانشجوی سیاستگذاری فناوری (و بعضا مدیریت فناوری) در درسهای خود با این نکته آشنا می شود که توجیهات دخالت دولت در حوزه فناوری کدامند. در واقع این یکی از مباحث کلاسیکی است که همه در مقام نظر بدان واقفند و از آن دم می زنند.
اولین نکته ای که در این باب مطرح می شود این است که با کدام رویکرد نگاه می کنیم؟ آیا اقتصاد مرسوم یا اقتصاد تکاملی و سپس منطق های دخالت دولت را لیست می کنیم. من هم قصد ندارم این مباحث را در این مختصر باز کنم. اما در اقتصاد مرسوم به صورت خلاصه بحث از شکست بازار است و اینکه بخش خصوصی تمایلی به توسعه فناوری به دلیل شکستهای بازار و ریسک آن ندارد و در اقتصاد تکاملی نکات دیگری نیز مطرح می شود نظیر اهمیت توانمندسازی بنگاهها، توجه به جهت دهی تکنولوژی و دخالت در فرآیند انتخاب (Selection)، جلوگیری از شکستهای سیستمی (شبکه ای)، و … یکی از این منطقها هم کاهش ریسک فعالیتهای بنگاه هاست نظیر ریسک توسعه فناوری، ریسک بازار یا ریسکهای محیط کلان اقتصادی اجتماعی فعالیت بنگاه ها.
دکتر طاهر حبیب زاده
پژوهشکده سیاست گذاری علم، فناوری و صنعت؛ دانشگاه صنعتی شریف
مقدمه
در اهمیت توسعه فناوری محور کشور سخن فراوان گفته شده است و دیگر بر کسی اهمیت موضوع پوشیده نیست. در اینجا فقط به یک نقل قول از مقام معظم رهبری بسنده می کنیم:
«براى یک ملت، علم وسیلهاى است براى رسیدن به اقتدار ملى و ثروت ملى. البته این ها ثروت و پول لازم دارد؛ پول را هم از همین راه باید به دست بیاوریم… آن روزى که ما بتوانیم درآمد کشور را از راه دانش مان به دست بیاوریم و درِ چاه هاى نفت را پلمب کنیم، آن روز براى ما روز خوبى است. امروز ما داریم از ذخایرمان می‌خوریم. بیشتر بودجهى کشور از نفت است. نفت ذخیره ى ماست. گنجینه مان را داریم تخلیه می‌کنیم؛ از روى ناچارى. باید روزى برسد که این ملت بتواند از دانش خود ثروت تولید کند. آن وقت خودِ آن ثروت به پیشرفت دانش کمک خواهد کرد… دائماً هم افزائى به‌وجود مىآید. البته جهت گیری ها، باید جهت گیری هاى درست و معنوى و الهى باشد.» (۱۳۸۷/۰۶/۰۵)
